Discriminerende Duitse tolheffing afgewezen

De tolheffing die Duitsland in 2013 probeerde in te voeren is geschrapt. Dat meldde het Europese Hof van Justitie afgelopen dinsdag. Het tolheffingsvoorstel van Duitsland hield in dat bestuurders van personenauto’s op Duitse wegen tol moesten gaan betalen in 2020. Dit voorstel zou discriminerend zijn, aangezien de Duitse automobilisten dankzij een verlaging in de wegenbelasting gecompenseerd zouden worden voor de tolbetaling.

Hoger beroep

De tolheffing is aangevochten door meerdere Europese landen, namelijk Nederland, Oostenrijk en Frankrijk. Het hogere beroep door de genoemde landen is in gang gezet nadat de advocaat-generaal adviseerde dat de tolheffing niet discriminerend was. Daar namen de genoemde landen geen genoegen mee en deze zijn vervolgens in hoger beroep gegaan. Volgens hun is de tolheffingswet in strijd met de beginselen van het vrije verkeer van goederen in de Europese Unie, en discrimineert het automobilisten op basis van hun nationaliteit.

Tevens is in Duitsland zelf ook opspraak geweest over de tolheffing. De Duitse minister-president Hannelore Kraft (SDP) vertelde de Nederlandse Minister president Mark Rutte in een staatsbezoek dat zij vond dat “buren elkaar geen geld afhandig hoorden te maken”. Volgens het Duitse tolheffingsplan zouden automobilisten in 2020 maximaal 130 euro per jaar moeten betalen voor het gebruik van de Duitse snelwegen. Het bedrag zou berekend worden op basis van hoe zuinig de auto met haar brandstof omgaat. Duitse automobilisten zouden geen extra kosten kwijt zijn doordat zij gecompenseerd zouden worden met lagere wegenbelasting.

Eerdere aanpassing tolheffing

Het Europese Hof van Justitie heeft ondanks de eerdere aanpassingen van het tolheffingsplan besloten om de tolheffing niet door te laten gaan. Deze aanpassingen hielden onder andere in dat buitenlandse automobilisten minder tol hoefden te betalen dan voorheen en dat automobilisten niet voor lokale wegen hoefden te betalen, maar alleen voor nationale snelwegen.

In principe mag de tolheffing doorgevoerd worden, maar dan mag deze heffing niet discriminerend zijn voor bestuurders die niet uit Duitsland komen. Het is nog onduidelijk of Duitsland het plan opnieuw gaat aanpassen om de tolbetaling vooralsnog te laten invoeren.

Voor het mogelijk nieuwe tolheffingsvoorstel suggereren sommigen een systeem waarin iedereen, ongeacht of ze uit het land zelf komen of niet, evenveel tol betaalt bij de poortjes. Het is nog maar de vraag of deze oplossing realistisch is, aangezien de kosten voor het invoeren van zo’n tolsysteem zwaarder wegen dan de inkomsten van een tolsysteem met een verlaagd bedrag.

Het komt niet vaak voor dat het advies van een advocaat-generaal in de wind geslagen wordt. Dit is dan ook een opmerkelijke uitkomst nadat het tolheffingsvoorstel in eerste opzicht goedgekeurd werd. Eerder in 2017 maakte de Europese commissie namelijk duidelijk dat het Duitse voorstel van de tolheffing wél doorgevoerd mocht worden, mits een aanpassing aangebracht werd waarin buitenlandse tolbetalers minder belasting hoefden te betalen dan voorheen de bedoeling was.